Kỳ lân UX là gì, kỳ lân UX có tồn tại không và bạn có nên trở thành kỳ lân UX không?

UX bao gồm các chuyên ngành khác nhau như researcher (nhà nghiên cứu), information architect (kiến trúc thông tin),  visual designer (nhà thiết kế trực quan), interaction designer  (Nhà thiết kế tương tác), UX writer, software developer (nhà phát triển phần mềm), và usability tester (người kiểm tra khả năng sử dụng).

Một người có chuyên môn trong tất cả các lĩnh vực UX được gọi là kỳ lân UX. Người này có thể làm mọi thứ về trải nghiệm người dùng trong một dự án, thay thế một nhóm và thực hiện toàn bộ công việc một mình.

Định nghĩa 1 chút để các bạn dễ hiểu hơn nhé 😀

Researcher(nhà nghiên cứu):

Nghiên cứu UX (UX Research) là một công việc quan trọng trong suốt quá trình thiết kế. Nó bao gồm việc thu thập và phân tích dữ liệu nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng, được thực hiện qua nhiều phương pháp như như phỏng vấn, kiểm tra khả năng sử dụng, phân loại thẻ…

Mục tiêu của nghiên cứu UX là hỗ trợ quá trình tìm hiểu người dùng. Bằng cách tương tác với người dùng cuối, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về tác động của thiết kế đối với người dùng tiềm năng, từ đó loại bỏ các quan điểm, giả định và kỳ vọng mang tính cá nhân của chính mình.

Information architect (Kiến ​​trúc thông tin)

Kiến ​​trúc thông tin là việc thực hành quyết định cách sắp xếp các phần của thứ gì đó để có thể hiểu được, nhằm mục đích tổ chức nội dung để người dùng dễ dàng điều chỉnh tính năng của sản phẩm và có thể tìm mọi thứ họ cần một cách dễ dàng. 

IA là một kế hoạch chi tiết của cấu trúc thiết kế có thể được tạo thành bởi bản thiết kế (wireframes) và sơ đồ dự án (sitemaps).Các nhà thiết kế UX sử dụng chúng làm tài liệu cơ bản để có thể lập kế hoạch hệ thống định vị.

Thiết kế UX có ý nghĩa nhiều hơn cấu trúc nội dung. Ngay từ đầu, các nhà thiết kế UX đặt mục tiêu tạo ra mô hình tương tác thoải mái, để người dùng cảm thấy dễ chịu khi sử dụng sản phẩm. Chúng bao gồm các khía cạnh khác nhau ảnh hưởng đến hành vi và hành động của người dùng như cảm xúc và tâm lý học, trong khi các chuyên gia IA tập trung vào mục tiêu của người dùng.

Chúng ta hãy hiểu điều này: kiến ​​trúc thông tin tốt là nền tảng của trải nghiệm người dùng hiệu quả, vì vậy kỹ năng IA là điều cần thiết cho các nhà thiết kế. Hiệu quả của IA làm cho sản phẩm không chỉ dễ sử dụng mà còn thống nhất với thiết kế, mang đến trải nghiệm người dùng tối ưu cho sản phẩm.

Tóm lại, chúng ta có thể nhận xét rằng kiến ​​trúc thông tin là một phần cốt lõi của thiết kế trải nghiệm người dùng tối ưu. IA hiệu quả giúp người dùng nhanh chóng và dễ dàng điều hướng thông qua nội dung và tìm mọi thứ họ cần mà không gặp khó khăn. Đó là lý do tại sao các nhà thiết kế được khuyến khích tìm hiểu những điều cơ bản của khoa học IA.

Visual designer (nhà thiết kế trực quan)

Visual Design hay còn được gọi là thiết kế trực quan là việc tập trung thiết kế vào các trải nghiệm của người dùng, khả năng tương tác của khách hàng đó đối với sản phẩm. 

Thuật ngữ Visual Design không thường xuất hiện trong các cuộc đối ngoại hay cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Nó được sử dụng nhiều hơn trên các trang web, các thiết kế website, thiết kế ứng dụng, thiết kế giao diện,…sao cho phần bề ngoài thu hút được nhiều người xem và quan tâm nhất.

Nhìn chung, những tính năng của Visual Design xoay quanh việc mang lại tính thẩm mỹ cho người xem. Từ đó giúp họ có những trải nghiệm mới lạ, độc đáo thông qua việc xem xét, đánh giá các hiệu ứng minh họa, nhiếp ảnh, bố cục, không gian, màu sắc,…

Interaction designer (Nhà thiết kế tương tác)

Thiết kế tương tác là một thành phần quan trọng trong chiếc ô khổng lồ của thiết kế trải nghiệm người dùng (UX). 

Thiết kế tương tác có thể giải thích dễ hiểu (nhưng không đơn giản hóa): đó là thiết kế của sự tương tác giữa người dùng và sản phẩm. Thông thường khi mọi người nói về thiết kế tương tác, các sản phẩm có xu hướng là các sản phẩm phần mềm như ứng dụng hoặc trang web. Mục tiêu của thiết kế tương tác là tạo ra các sản phẩm cho phép người dùng đạt được (những) mục tiêu của họ theo cách tốt nhất có thể.

UX writer

Là người viết nội dung tương tác cho các sản phẩm công nghệ. Dạng nội dung này xuất hiện trên ứng dụng từ trang chào mừng, đăng nhập, thông báo đến các nút bấm,… và trải dài suốt quá trình trải nghiệm ứng dụng của người dùng.

Tuy sở hữu hậu tố “writer” (tạm dịch: người viết), UX Writer vẫn là một vị trí không quá phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt khi so sánh cùng các nghề nghiệp khác như Copywriter (người viết lời quảng cáo), Content Writer (người viết nội dung),…

Software developer 

Là Nhà phát triển phần mềm

Usability tester (người kiểm tra khả năng sử dụng)

Kiểm tra khả dụng được thực hiện với quan điểm của người dùng. Đây là một kỹ thuật được triển khai trong thiết kế tương tác tập trung vào người dùng để đánh giá một sản phẩm hoặc dịch vụ bằng cách thử nghiệm nó với người dùng đại diện. Trên trang web, khả năng sử dụng là điều kiện quan trọng và cần thiết nhất cho sự sống còn. Nếu trang web khó sử dụng thì người dùng sẽ không sử dụng nữa. Nếu nội dung trang hoặc chi tiết khó đọc hoặc hiểu thì người khác cũng sẽ rời khỏi trang. Vì vậy, kiểm tra khả dụng đóng một vai trò quan trọng trong đó đánh giá giao diện người dùng dễ sử dụng như thế nào

Kỳ lân UX có tồn tại không?

Giống như kỳ lân là một con thú thần thoại chỉ tồn tại trong truyện cổ tích, kỳ lân UX là một nhân viên thần thoại. Nhiều người trong ngành thiết kế đã nghe nói về chúng, nhưng chỉ có một vài người nhìn thấy chúng. Kỳ lân UX là một huyền thoại hơn là một người thực tế mà bạn có thể gặp trong dự án của mình. Ngay cả khi một người nói, “Tôi là một kỳ lân UX”, nhưng hầu hết thời gian, người đó chuyên về một hoặc hai lĩnh vực và có ít kinh nghiệm trong các lĩnh vực khác. Thật dễ dàng để kiểm tra điều đó – tìm hiểu thêm về nền tảng kỹ năng của người đó.

Giải phẫu một UX Unicorn. Hình ảnh của Philip Likens

Tự gọi mình là “kỳ lân UX” khi đi xin việc có thể khiến bạn có ấn tượng không tốt. Khi các nhà thiết kế dày dạn kinh nghiệm nhìn thấy một CV có nội dung “Tôi là một kỳ lân UX” hoặc “Tôi là một ngôi sao thiết kế”, họ cho rằng bạn một người có vấn đề về bản ngã, đặc biệt là khi một người chỉ có vài năm kinh nghiệm trong ngành.

Các chuyên gia UX phải khiêm tốn.

Tại sao các công ty đang tìm kiếm kỳ lân UX?

Có một số lý do tại sao các công ty đang tìm kiếm kỳ lân UX. 

Đầu tiên, các công ty tin rằng có thể cắt giảm chi phí bằng cách thuê một người có khả năng làm những việc khác nhau.

Thứ hai, các công ty tin rằng một người có kỹ năng trong nhiều lĩnh vực khác nhau có thể giúp công ty cải thiện quy trình thiết kế của mình.

Không cần phải quan tâm cả 2 lý do trên có chính xác hay không. Ngay cả khi 1 người có nhiều kỹ năng thì họ cũng chỉ làm được 1 việc tại 1 thời điểm. Thứ hai, kỳ lân UX không thể giải quyết các quyết định chiến lược quản lý kém hoặc thiếu tầm nhìn. Nói cách khác, kỳ lân UX không phải là một giải pháp kỳ diệu cho các vấn đề của tổ chức.

Các quảng cáo tìm kiếm các Ux unicorns chứng minh 1 điều – họ chỉ ra các nhà tuyển dụng có mức độ UX thấp như thế nào 

Tôi có nên trở thành kỳ lân UX không?

Thật hấp dẫn để trở thành một người mà mọi người đang nói về. Nhưng tốt hơn hết là bạn nên chống lại sự cám dỗ đó và nghĩ xem bạn cần làm gì để trở thành một kỳ lân UX. Bạn sẽ cần đầu tư 10.000 giờ làm việc, trau dồi nhiều kỹ năng.

Bạn cần đầu tư 10.000 giờ vào research(nghiên cứu), 10,000 giờ khác vào việc  visual design(thiết kế trực quan), 10.000 giờ khác cho việc coding và danh sách vẫn tiếp tục. Nó có nghĩa là bạn phải dành khoảng mười năm cuộc đời của mình để có được các kỹ năng thực tế trong tất cả các lĩnh vực UX!

Rất khó để một người có thể làm tốt tất cả các lĩnh vực tạo nên trải nghiệm người dùng.

Điều gì cũng có thể xảy ra khi bạn bắt đầu học các ngành khác nhau, bạn sẽ thấy rằng bạn thích một ngành cụ thể hơn những ngành khác. 

Ví dụ: bạn có thể thích nghiên cứu người dùng hơn thiết kế trực quan. Trong trường hợp này,bạn sẽ sẵn sàng đầu tư nhiều thời gian hơn để tìm hiểu nghiên cứu người dùng. 

Kết quả là, bạn sẽ trở thành một nhà nghiên cứu người dùng chuyên dụng (người chuyên nghiên cứu người dùng và có những hiểu biết sâu sắc về cách thực hiện nghiên cứu) với các kỹ năng thiết kế trực quan ở mức bình thường.  Và điều đó hoàn toàn ổn vì hầu hết các dự án ngày nay được tạo ra bởi các nhóm chứ không phải cá nhân.

Thật tốt khi trở thành một người biết một chút về mọi thứ, chuyên về một hoặc hai thứ cụ thể.

Thiết kế là một môn thể thao đồng đội. Một nhóm các chuyên gia tận tâm làm việc trong một dự án có thể thể hiện kết quả xuất sắc bởi vì mọi thành viên trong nhóm đều chuyên về một việc cụ thể.

Quên về kỳ lân UX và trở thành người T-shaped

T-shaped là khái niệm được Tim Brown (CEO của IDEO) đưa ra, đường dọc của chữ T thể hiện sự hiểu biết sâu về chuyên môn trong một lĩnh vực nhất định, và đường ngang của chữ T thể hiện độ rộng về hiểu biết cũng như năng lực cộng tác trong các lĩnh vực khác.

Các đặc điểm của một nhân sự T-shaped:

1. Giỏi ít nhất một lĩnh vực chuyên môn
2. Có hiểu biết và kỹ năng của một số lĩnh vực liên quan
3. Có thể cộng tác tốt với mọi thành viên trong nhóm/tổ chức
4. Có thể dễ dàng tìm hiểu và hoàn thành một nhiệm vụ mới (độ khó vừa phải)
5. Có kỹ năng giao tiếp và cộng tác tốt trong các nhóm liên chức năng
6. Có tư duy giải quyết vấn đề một cách hệ thống (ít nhất trong phạm vi dự án/nhóm)

T-shaped  là một chuyên gia đa kỹ năng, có khả năng làm nhiều việc khác nhau nhưng là chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể. Biết một chút về mọi thứ sẽ không khiến bạn trở thành một con kỳ lân, nhưng nó sẽ mang lại cho bạn một lợi thế đáng kể – bạn sẽ hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của mình. Và điều này sẽ giúp bạn biết những lĩnh vực mà bạn có thể tạo ra tác động đáng kể nhất cho một dự án.

Thêm vào đó, các kỹ năng có được trong một chuyên ngành có thể được áp dụng cho các lĩnh vực khác nhau. Ví dụ: khi bạn là một chuyên gia về visual design và có 1 ít kỹ năng code, thì bạn có nhiều ý tưởng tốt hơn về tính khả thi kỹ thuật của các giải pháp thiết kế của mình. Nói cách khác, bạn sẽ không thiết kế thứ gì đó mà nhóm kỹ sư không thể xây dựng.

HoangBang
Nguồn tham khảo: uxdesign